در این پست برخی از نکات مطرح شده در شانزدهمین رویداد فیناپ با موضوع «نئوبانک» رو منعکس می‌کنم. این پست برگرفته از توییت‌هائیه که در این رشته‌توییت و در حین برگزاری با اکانت توییتر فیناپ زدم.
وحید مافی، حمیدرضا قاضی مقدم، احمد ابراهیمی، امید ترابی، کاوه رعدی، نیما امیرشکاری، سیدایمان میری، نیما شمساپور و وحید شامخی سخنرانان این رویداد بودند که در تاریخ ۲۷ آبان ۱۴۰۰ برگزار شد. همچنین رضا قربانی و رضا جمیلی با موضوع «از بانک تا نئوبانک» به گفتگو پرداختند. در پایان این رویداد پنل گفتگو با عنوان «نئوبانک؛ از افسانه تا واقعیت» با حضور ولی‌الله فاطمی، فرهاد اینالوئی، محسن زادمهر، امیرحسین داودیان و رسول قربانی برگزار شد. عکس‌های این گزارش رو مهدی برهمندپور گرفته.
وحید مافی (مدیر فناوری اطلاعات شرکت دانش‌بنیان پارت)
موضوع: نئوبانک به‌مثابه سرویس
- از سرویس‌های هوش مصنوعی و پردازش تصویر تونستیم برای احراز هویت در حوزه نئوبانک استفاده کنیم.
- یه نئوبانک نمی‌تونه همه نوآوری‌ها رو خودش انجام بده و لازمه برای اعتبارسنجی و خیلی از قابلیت‌های دیگه از پلتفرم‌ها استفاده کنه.
- ما باید با روندها دوست باشیم چون نمی‌تونیم خلاف جهت حرکت کنیم. علاوه‌براین، هم‌افزایی مهمه. نمی‌تونیم همه کارها رو خودمون انجام بدیم. نئوبانک باید از سرویس‌ها و پلتفرم‌های مختلف برای پیشبرد مسائل فناورانه استفاده کنه.
حمیدرضا قاضی مقدم (مدیر مارکتینگ بانکداری نوین شرکت داتین)
موضوع: در این بازار اگر سودیست، از تحقیق بازارست
- بانکداری سنتی هنوز ضریب نفوذ بالایی در کشور داره و به‌همین‌دلیل در حوزه نئوبانک باید ارزش‌هایی خلق کنیم تا توجه مشتری جلب بشه و بتونیم جذبش کنیم.
- وقتی رویکرد جدیدی مثل نئوبانک در صنعت بانکی مطرح می‌شه بلافاصله توسعه فنی شروع می‌شه. به مارکتینگ هم بیشتر با نگاه تبلیغات گسترده بیلبوردی و دیجیتال توجه می‌شه اما کمتر به مسائل استراتژیک مارکتینگ پرداخته شده.
- خلا اطلاعات مهمترین اشتباه در زمینه مارکتینگ در صنایع کشوره. مثلا آمار میزان و نوع استفاده از تلفن‌های همراه از مواردیه که بهش توجه نمی‌شه. بهترین کار اینه که مستقیما از خود مخاطب نظرش رو در قالب تحقیقات بازار بپرسیم.
- اگه می‌خواین نتایج تحقیقات کمی‌تون تکمیل‌تر بشه باید از تحقیقات کیفی هم استفاده کنید. نتایج این تحقیقات سنگ‌بنای تصمیم‌گیری‌های شرکت‌ها می‌شه چون مستقیما نظر مخاطب رو منعکس می‌کنه.
- تحقیقات بازار یه اتفاق لاکچری نیست بلکه یه ضرورته. این تحقیقات نباید فقط یه بار انجام بشه بلکه در تمام طول عمر کسب‌وکار باید در جریان باشه.
احمد ابراهیمی (مدیر تیم محصول بلوبانک)
موضوع: بانکداری ولی نه مثل یک بانک
- بانکداری مجموعه‌ای از نیازهای ما رو باید پاسخ بده و بانک مجموعه‌ای از روش‌هاییه که قرار بوده نیاز ما رو در طول تاریخ پاسخ بده اما بعضی از این روش‌ها ممکنه در حال حاضر پاسخگوی نیازهای ما نباشند. شعبه بانک از ۵۰۰سال پیش تا امروز تغییر زیادی نکرده.
- دایرکت بانک‌ها از فناوری (مثل ATM) استفاده کردند تا بتونند همون روش‌های همیشگی رو بهتر پیاده‌سازی کنند. اما این استفاده از تکنولوژی فقط در سطح کانال‌های ارتباطی بوده و نه در سطح ساختار کسب‌وکار.
- نوآوری در شرکت‌های تکنولوژی فرهنگه و در این نوع نگاه مهمترین کار رفع نیاز مشتری و خلق ارزشه. اوبر رو قدیمیای صنعت حمل و نقل تاسیس نکردند بلکه تکنولوژیست‌هایی زدند که می‌خواستند ببینند صنعت حمل و نقل رو چطوری می‌شه متحول کرد.
- مشتری جدید دنبال نوع جدیدی از برند در بانکداری می‌گرده. دوره صلابت در برندینگ بانکداری گذشته و مشتری جدید پیگیر شفافیته. فرهنگ و تفکر مشتری‌محور و نوآورانه نه فقط در سطح محصول بلکه در برندینگ و بقیه مسائل کسب‌وکاری هم به‌دنبال حل مساله مشتریه.
- موضوع بلاکچین، گسترده شدن خدمات بانکی روی گجت‌ها با محوریت شخصی‌سازی و AI از مواردیه که بانکداری رو در سال‌های آینده متحول می‌کنه.
امید ترابی (عضو هیئت‌مدیره توسن)
موضوع: بانکداری دیجیتال نیازمند فلسفه ریزومی
- فلسفه ریزومی در مقابل هرگونه تفکر درختی و عمودیه. گیاهانی که به‌شکل ریزومی زنده‌اند، افقی رشد می‌کنند و هرجاشون رو بزنید بازم رشد می‌کنند. اینترنت یه فضای ریزوماتیکه که مرکز نداره و به‌واسطه فعالیت همه اعضاش وجود داره.
- طبق فلسفه ریزومی، در دنیای پست‌مدرن نمی‌تونیم چند روایت محدود رو بپذیریم و باید به همه روایت‌ها توجه کنیم. علاوه‌براین، برای رسیدن به یک هدف در یک سفر دائمی هستیم و هیچ‌چیز ثابت نیست. قلمروی ثابتی هم دیگه وجود نداره و تمرکززدایی به‌صورت جدی مطرح می‌شه.
- در نئوبانک باید به مشتری‌های متفاوت و نیازهاشون توجه کنیم. ممکنه مشتری من یه نابینا، یه سالمند یا یه جوان نسل جدید باشه. دیگه اون نگاه سنتی که خود بانک رو در مرکز قرار می‌داد وجود نداره. این مشتریه که اهمیت داره.
- محصولی که در حوزه نئوبانک عرضه می‌شه در یک سفر دائمیه و کسانی که دارند این محصول رو توسعه می‌دن باید توجه کنند که تغییرات دائمی و الزامیه و هرآنچه توسعه می‌دن فقط در موقعیتی موقت معناداره.
کاوه رعدی (مدیرعامل همراه کارت)
موضوع: مرثیه‌ای برای یک رویا
- وقتی پیش‌بند نئو اول یه کلمه میاد می‌خوایم اشاره کنیم که نسل جدیدی از کلمه بعدش داره ظهور پیدا می‌کنه اما در حال حاضر در ایران فقط به معنای مجوز متفاوته. یعنی یه بانک خدماتش رو به‌صورت دیجیتال ارائه می‌ده نه اینکه لزوما نسل جدیدی شکل گرفته.
- دنیا انتظار داشت که همون اتفاقی که برای صنعت حمل‌ونقل در اوبر و برای گردشگری در Airbnb رخ داد، با نئوبانک در بانکداری شکل بگیره ولی این اتفاق نیوفتاد. نئوبانک کلمه جدیدی شد برای دایرکت بانک.
- هر چند که نئوبانک نتونسته پارادیم جدیدی ایجاد کنه ولی نئوبانک‌های موفقی هم در دنیا داریم مثل Revolut و Chime. نکته‌ای که تونسته Revolut رو جذاب کنه فی کمه و آفرهای Chime اون رو برای مخاطب جذاب کرده.
- ۶ بانک قدیمی توی ایران ۷۰درصد سهم بازار رو هنوز در اختیار دارند ولی بانک‌های خصوصی که قرار بود خدمات بهتری ارائه کنند هنوز سهم بسیار کمی دارند. از سمت دیگه تراکنش‌های دیجیتال هنوز خیلی کمه. در چنین وضعی باید ببینم چیزی با عنوان نئوبانک می‌تونه موفق باشه؟
- باید نئوبانک رو جدی بگیریم ولی باید انتظاری که ازش داریم رو تعدیل کنیم. شاید با حضور نسل جدید وضع بهتری رو برای نئوبانک تجربه کنیم ولی با توجه به مجموع شرایط، احتمالا توی ده سال آینده شاهد تغییراتی باشیم. با این شرایط بهتره روی دیجیتال بانکینگ تمرکز کنیم.
نیما امیرشکاری (مدیرعامل رایانمهر)
موضوع:مقصد نهایی
- ترند تاریخی صنعت بانکداری نشون می‌ده که تلاش این صنعت خروج خدمات از داخل بانک به بیرون بانکه تا بتونه هزینه‌های بانکداری در شعبه رو کاهش بده. ایده تولید انبوه عابربانک‌ها از همینجا شکل گرفت و بعدتر با بانکداری دیجیتال جهش جدیدی ایجاد شد.
- از سال ۲۰۱۵ مبحث بانکداری الکترونیک به‌صورت جدی رشد کرد ولی این ترند جدید تلاش داشت با کمک هوش مصنوعی و اتومات‌سازی فرآیندها، کارهای داخل بانک رو علاوه بر فرآیندهای بیرون بانک پیشرفت بده.
- بانکینگ با نئوبانکینگ مساوی نیست. نئوبانک از دل بانک شکل نگرفته و از سمت صنعت اومده و تلاقی کرده با بانکداری. اون چیزی که از دل بانک میاد بیرون دیجیتال بانک هست. نئوبانک وقتی ظهور کرد که بخش‌هایی از بانکداری رو در صنعت به کار گرفت.
- از مهمترین ویژگی‌هایی که نئوبانک بهش توجه می‌کنه ساده کردن UI و UX هست تا بتونه در کمترین کلیک مشتری رو به هدفش برسونه. همین کار باعث شده نئوبانک‌ها بتونند ریز ریز بعضی از مشتریان بانک‌های سنتی رو به سمت خودشون جذب کنند.
رضا قربانی (سردبیر ماهنامه عصرتراکنش)
موضوع: از بانک تا نئوبانک
- ده سال پیش آیین‌نامه بانکداری مجازی از سمت بانک مرکزی ابلاغ شده. توی اون آیین‌نامه، بانکداری مجازی بانکداری‌ای تعریف شده که شعبه نداره. اما نئوبانک این نیست و ما نئوبانک نداریم.
- نئوبانک سیستم بانکی که به درستی تسهیلات می‌ده، سیستم‌های پرداختش ورم‌کرده نیست و … رو بهبود می‌ده و نباید سعی کنه روی یه سیستم بیمار یه چیز دیگه سوار کنه. اگه نئوبانک نتونه از سیستم سنتی جدا بشه اونم بیمار می‌شه.
- نئوبانک، بانکی نیست که شعبه نداره بلکه کلا ساختاریه که نیاز به شعبه نداره. الان توی ایران، نئوبانک تمرکز کرده روی برندینگ درحالیکه مساله نئوبانک اساسا حقوقیه. تا وقتی توی ایران مساله حقوقی درست نشده، نئوبانک هم نمی‌تونه موفق باشه.
رضا جمیلی (سردبیر هفته نامه کارنگ)
موضوع: از بانک تا نئوبانک
- نئوبانک توی ایران حداقل تونست یه سری از فرآیندهای بانکداری مثل احراز هویت رو آسون کنه و نمی‌دونم چرا اینقدر توقع‌مون از این فناوری بالاست. باید انتظارات‌مون از این فناوری توی شرایط ایران، عملیاتی باشه.
سیدایمان میری (مدیرعامل های وب)
موضوع: تحول صنعت بیمه و نئوبانک‌ها توسط یک اپراتور تلکام
- با تعریف فعالیت‌های بین‌بخشی با محوریت توجه به فناوری اطلاعات و ارتباطات راندمان بخش‌های دولتی و صنعت افزایش پیدا می‌کنه.
- در تحقیق و توسعه فقط نمی‌تونیم به نیرو انسانی ابزار ارائه بدیم بلکه باید فرصتی براش فراهم کنیم که بتونه بدون ترس از اینکه مشکلی پیش بیاد از ابزارها استفاده کنه.
- ابزار کارآمد باید Open API و چابک باشه. باید بتونیم از طریق Open API با اکوسیستم صحبت کنیم و از سمت دیگه با چابکی نیاز مشتری رو سریعا برطرف کنیم.
- مردم تشنه سرویس خوب‌اند و دوست دارند نیازشون خیلی سریع برطرف بشه. از همه شما می‌خوام که ما کسب‌وکارها در کنار هم بشینیم تا با هم بتونیم در این مسیر زودتر به نتیجه برسیم.
نیما شمساپور (مدیر عامل یو ای دی)
موضوع: روندها و آینده نئوبانک در ایران
- خط مشی، جریان مشکل و جریان سیاست اگه به هم برسند جریان یک نوآوری در کشور شکل می‌گیره. ما خط مشی احراز هویت غیرحضوری رو از دو سال پیش داشتیم، جریان مشکل با کرونا شکل گرفت و جریان سیاست هم مجبور شد که درگیر این مساله بشه.
- ارزش Chime به‌عنوان یک نئوبانک تقریبا نزدیک به ارزش بانک ملت به عنوان یکی از بزرگترین بانک‌های ایرانه. توی این مسأله تعداد کارمندان بانک ایرانی قابل مقایسه با Chime نیست.
وحید شامخی (عضو هیئت‌مدیره شرکت مشاوره مدیریت ایلیا)
موضوع: نئوبانک؛ نوش‌دارو یا هوسی تازه!
- فضا از مشتری‌محوری به سمت انسان‌محوری رفته. انسانی که یه سری آرزو و آرمان و مسائل انسانی داره که باید به اونا توجه کنیم نه به اینکه یه مشتریه.
- مردم خواسته‌های جدیدی در حوزه مالی دارند. مثلا براشون مهم نیست که دارند از کدوم بانک استفاده می‌کنند. مساله‌شون اینه که سریع‌تر کارشون راه بیوفته.
- پشت بیشتر نئوبانک‌های دنیا هنوز بانک‌های بزرگ نیستند و این نوع جدید خدمات فقط حدود ۱.۵درصد سهم از صنعت بانکداری داره. این در حالیه که غول‌های تکنولوژی دارند می‌رن سمت سرمایه‌گذاری روی نئوبانک‌ها.
- نئوبانک، اکوسیستم‌سازی و تحول دیجیتال از راهکارهای متفاوتیه که می‌شه به بانک‌ها تجویز کرد. قرار نیست همه دنبال نئوبانک باشند. شاید برای مجموعه‌ای که دنبال مشتری جدیده این راهکار بتونه موثر باشه.
محسن زادمهر (مدیر بانکینو)
موضوع: نئوبانک؛ از افسانه تا واقعیت
- توی دنیا در مورد تعریف نئوبانک توافقی نیست و مفهوم جدیدیه که ابعاد مختلفش مشخص نشده ولی فوربز گفته استارتاپ فینتکیه که سعی می‌کنه ساختار سنتی رو به چالش بکشه. بعضی‌وقتا توی بانک سهم داره. بعضی‌وقتا هم به‌عنوان سرویس استفاده می‌شه.
- نئوبانک هم یه بیزنسه و فارغ از اینکه دقیقا تعریفش چیه، اگه نتونه سودآور باشه نابود می‌شه پس در قدم اول باید بتونه مشتریان زیادی جذب کنه.
فرهاد اینالوئی (معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین)
موضوع: نئوبانک؛ از افسانه تا واقعیت
- ورود به نئوبانک از سمت صنعته نه از سمت بانک. مثلا سونی توی ژاپن تلاش کرده نئوبانک ایجاد کنه. پس اگه بانکی بیاد بگه من نئوبانکم، من نمی‌پذیرم. ما توی ایران‌زمین هم می‌گیم که نئوبانک رو به عنوان سرویس به کسی که بخواد ارایه می‌دیم.
- ما برای گرفتن یه شعبه مجازی مجبور شدیم یه شعبه فیزیکی بخریم و آماده کنیم که فقط از کدش استفاده کنیم. یعنی هنوز داشتن یه شعبه مجازی برای بانک مرکزی پذیرفته شده نیست چه برسه به نئوبانک.
- هدف از نئوبانک هم برای صنعت و هم برای بانک، فروش بیشتر به یک مجموعه از مشتریان با قدرت یک‌سری امکانات ویژه و خاصه.
- بزرگترین مشکل سر راه خدمات دیجیتالی مثل نئوبانک، نبودن فرهنگ متناسب در ساختارهای سنتیه و این مسأله باید عمیقا درک بشه وگرنه که حتی مدیرعامل هم حرف از نبودن فرهنگ مناسب می‌زنه.
ولی الله فاطمی (صاحب‌نظر حوزه فناوری‌های مالی)
موضوع: نئوبانک؛ از افسانه تا واقعیت
- وقتی صنعت بیاد جلو و بگه که همه ریسک این مشتری با من و فقط یه ابزار می‌خوام مثل نئوبانک، اون موقع درسته. زمانی می‌تونیم بگیم نئوبانک داریم که صنعت کل سرمایه رو بیاره و بانک یه حمایت حداقلی داشته باشه. البته فعلا رگولاتوری هم این اجازه رو نمی‌ده.
- مهمترین معضل همه‌مون نظارت بانک مرکزی و مقرراته. نظارت می‌تونه پسینی باشه. علاوه‌براین، نظارت فعلی ما بدون کمک گرفتن از فناوری انجام می‌شه.
امیرحسین داودیان (مشاور توسعه کسب و کار بانکداری باز سنباد)
موضوع: نئوبانک؛ از افسانه تا واقعیت
- نئوبانک‌ها در حوزه مالی خدمات می‌دن ولی لزوما وارد همه حوزه‌های بانکی نمی‌شن. علاوه‌براین، اشتهای تبدیل شدن به یک بانک کامل رو ندارند. نئوبانک ساخته شده که از منظر مشتری به مساله نگاه کنه و مجبوره مشتریان رو بخش‌بندی و از بین‌شون انتخاب کنه.
- توی موضوع نئوبانک، لازم نیست منتظر موانعی از سمت بانک مرکزی باشیم، داخل خود بانک‌هامون چند لایه شکل بانک مرکزی داریم که به‌صورت ساختاری مانع از نوآوری می‌شن.
- هر چقدر تعداد بیشتری از شرکت‌ها دخیل در حوزه‌های جدید فناوری باشند، صدای بلندتری خواهند داشت. اگه الان پرداخت‌یارها هنوز دارند فعالیت می‌کنند به‌خاطر اینه که تونستند یه صنف تشکیل بدن.
اگه دوستانی دارید که به حوزه فینتک و نئوبانک علاقه دارند، ممنون می‌شم این گزارش رویداد رو براشون بفرستید :)
